درباره طرح ولایت

احساسات و عواطف در انسان نقش موتور محرک را دارد و انسان را به حرکت در می آورد. بدون احساسات نمی شود به سمت اهداف حرکت کرد، لازم است، اما کافی نیست. احساسات و عواطف وقتی مبتنی بر عقل می­ شود، حرکت به درستی اتفاق می افتد. عقل برای انسان حکم چراغ را دارد. احساسات و شور حسینی(ع) نیز وقتی مبتنی بر فهم عقلانی قیام عاشورا شود، تحولات عظیم فردی و اجتماعی را رقم خواهد زد. آموزش مبانی اندیشه اسلامی(طرح ولایت)، همه ویژگی های لازم در گام دوم انقلاب برای تجهیز افسران جوان به منظور پای نهادن در جنگ نرم را داراست. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، برخی نوسان های فکری، و گرایش های مارکسیستی و لیبرالیستی در بعضی از انقلابیون پیدا شده بود. سال ۱۳۷۵ که شرایط فرهنگی کشور به سمت و سوی خاصی رفته و به تعبیر حضرت آقا کشور تحت شبیخون، ناتو و تهاجم فرهنگی قرار داشت، برخی مسئولان دلسوز نظام با اشاره رهبر معظم انقلاب اسلامی خدمت آیت الله مصباح یزدی رسیدند و گفتند؛ با توجه به تهاجم تمام عیاری که دشمن در حوزه فرهنگ شروع کرده چه باید کرد؟ آیت الله مصباح با درک دقیق شرایط آن روز و نیاز واقعی بشر به تعمیق باورها و تدارک زیرساخت های فکری اندیشه اسلامی، طرح ولایت را طراحی کردند.

طرح ولایت شش محور اساسی دارد که همان زیرساخت های فکری است و شامل مباحث؛ معرفت شناسی، خداشناسی، انسان شناسی، فلسفه اخلاق، فلسفه حقوق و فلسفه سیاست می باشد. این طرح تلاش کرده که یک رابطه ارگانیک بین مسائل دینی برقرار کند. این مفاهیم ذاتاً با هم ارتباط دارند و ادعای این طرح این است که همه معارف اسلامی را ما می توانیم در یک مجموعه منسجم و هماهنگ ارائه کنیم به طوری که ارتباط منطقی بین اجزای آن قابل فهم باشد.

حضرت علامه مصباح یزدی در تبیین ارتباط ارگانیک محورهای ۶ گانه طرح ولایت توضیح می دهد: «مهم ترین مسئله اجتماعی ما که اصلا انقلاب ما براساس آن به وجود آمده، مسئله حکومت اسلامی و ولایت فقیه است. این نظام (جمهوری اسلامی) با نظام های دیگر فرقی ندارد، حداکثر یک نظام دموکراتیک است. ویژگی اصلی این نظام، نظام مبتنی بر ولایت فقیه و براساس ارزش های اسلام در باب امور سیاسی و کشورداری است. چنانچه ما بخواهیم این مسائل را حل کنیم یک اصول موضوعه ای دارد که قبلا باید آنها را حل کنیم. از جمله اینکه بین مردم و حاکم، بین راعی و رعیت حقوق متقابلی وجود دارد. اصلا حقوق چیست و چگونه پیدا می شود؟ وقتی پای بحث های حقوقی باز می شود تقریباً در همه نظام های حقوقی عالم، یک بخش هایی را اختصاص داده اند به رعایت ارزش های اجتماعی و رعایت اصول اخلاقی. این ها یکی از مبانی حقوق است. ما برای اینکه این را حل کنیم باید ببینیم اصلاً ارزش ها از کجا به وجود می آیند؟ آنچه ما از اسلام می فهمیم این است که این ها مبتنی است بر یک شناخت خاصی از انسان و هستی. ما وقتی می توانیم ارزش های انسانی را معرفی کنیم، که انسان را درست شناخته باشیم. خود همین انسان را وقتی خواستیم بشناسیم باز ما باید رابطه اش را با خدایی که آفریننده اش هست در نظر بگیریم و همین طور در عالم بعدی عالم آخرت؛ این از مقوله علوم فلسفی است. از سنخ علوم تجربی و آزمایشگاهی و طبیعی نیست. در آزمایشگاه نمی شود خدا را پیدا کرد به وسیله اسباب آزمایش و تجربه حسی و آخرش وقتی صحبت از هستی شناسی می شود، آن وقت سوال می شود که شما هستی را چگونه می شناسید؟ با چه ابزاری؟ اعتبارش چیست؟ از کجا ثابت می شود؟ که پاسخ این پرسش ها برمی گردد به معرفت شناسی.»

از اهداف دوره‌های طرح ولایت، معرفی و ترویج فرهنگ ناب اسلامی، معارف قرآن کریم و اهل بیت (علیهم‌السلام)، آشنایی اقشار مختلف جامعه به‌ویژه افراد محصل، با مبانی اندیشه اسلامی و مباحث مرتبط، می‌باشد. از دیگر اهداف این دوره‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • ارائه نظام صحیح تفکر و دست‌یابی به معرفت دینی در چارچوب نیازهای روز اجتماعی؛
  • تعمیق، تحکیم و آشنایی بیشتر با مبانی اندیشه اسلامی  و مباحث مرتبط با آن از طریق فضای مجازی؛
  • تأثیرگذاری فرهنگی و عقیدتی در مراکز علمی، فرهنگی و اذهان عمومی جامعه؛
  • نقد اندیشه‌های باطل، انحرافی و مورد تعارض با مبانی اندیشه اسلامی با ارائه راهکارهای مورد نیاز و کارامد؛
  • تربیت نیروهای متخصص انقلاب اسلامی با بهره‌گیری از روش‌های نوین و در قالب مبانی اندیشه اسلامی طرح ولایت؛
  • گسترش اعتقاد نظری و التزام عملی به ولایت فقیه براساس مبانی اندیشه اسلامی؛

در واقع طرح ولایت دوره‌ای است که توانست یقیناً به بخش زیادی از اهداف خود دست پیدا کند و آن را موفق‌ترین و در این حال با دوام‌ترین دوره مطالعاتی و فکری کشور دانست.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در تشریح دوره طرح ولایت می فرمایند: «اهمیت کار شما و این «طرح ولایت» و این زحمات حقیقتاً ارجمندی که برای این‌گونه کارها کشیده میشود، در این‌جاست؛ شما با آگاهی، وارد عرصه‌ی حیات اجتماعی خودتان در دوران جوانی می شوید. این معرفت ها، این آگاهی ها – آشنایی با مبانی دین و مبانی فرهنگ محکم و استوار دینی – چیز خیلی عظیمی است؛ و به نظر من این طرح بایستی فراگیر شود. این‌گونه طرح ها آن‌قدر مفید و خوب و سازنده است که هرچه درباره‌ی آن سرمایه‌گذاری شود، به نظر من زیاد نیست. دنیای اروپا، دنیای مسلّط امروز – که عمدتاً همان دنیای غرب و مَن تَبَعش هستند – مهمترین خلأ را دارند و آن، خلاءِ یک فکر، یک اندیشه‌ی راهنما و به‌اصطلاحِ متداول، یک ایدئولوژی است که متّکی به یک فکر صحیح و یک تلقّی درست از عالَمِ وجود باشد. مهمترین خلاءِ آنها نداشتن این است؛ لذا مرتّب سعی میکنند ایدئولوژی های دروغی، درست و تزریق کنند. یک علّت عمده‌ای که از این انقلاب میترسند، همین است که این انقلاب، یک تفکّرِ صحیحِ درستِ تعریف شده‌ی متّکی بر یک جهان‌بینی صحیح و یک تلقّىِ مستدل و متین از آفرینش عالم دارد. براساسِ این مجموعه، هرکسی میداند کجای دنیا و کجای راه قرار دارد و به سمتِ کدام هدف حرکت میکند. زندگی، هدفدار و مبارزه نیز هدفدار میشود. در مبنا و تفکّر اسلامی، هدفِ حیات انسان، رسیدن به درجات کمال است؛ کمال معنوی که حتماً آراستگی مادّی را با خودش دارد؛ یعنی به تعبیر رایج، آخرتی که از دنیا عبور میکند. ایجاد یک جامعه‌ی عادلانه، یک جامعه‌ی صالح، یک کشور پیشرو و معنوی، درعین‌حال دارای قدرت های والای مادّی، با جهت گیری معنوی، با اخلاق انسانی و با احساس حقیقی انسانیت.علامه مصباح یزدی دوره طرح ولایت را ماحصل 50 سال اندیشه علما دانسته و در این باره می فرمایند: «بار دیگر تکرار می‌کنم آن‌چه من در طی این پنجاه سال در این زمینه به کمک استادان، دوستان و کسانی که هم‌بحث بودیم و سال‌ها زحمت کشیدیم و مباحثه کردیم و کتاب نوشتیم، به دست آوردم، امروز به‌صورت رایگان در اختیار شماست؛ نه نیاز دارید که دنبال استاد بگردید و نه به عراق و دیگر شهرها و کشورها مسافرت کنید. بنابراین، صرف‌نظر از این‌که چه کسانی مؤثر بودند، باید خدا را شکر کنید که حاصل زحمت پنجاه‌ساله در طی پنجاه‌ روز به شما تحویل داده می‌شود، و به این ترتیب، چه‌قدر بر عمر شما افزوده می‌شود؛ البته تنها بر عمر شما افزوده نمی‌شود، وقتی شما در دیگران اثر بگذارید و این مطالب را برای آن‌ها بیان، و مشکلات‌شان را حل کنید، چه‌بسا هزاران و میلیون‌ها نفر در سایه معلومات شما و عمری که ذخیره می‌کنید، از آن بهره‌مند شوند. خدا را شکر کنید که به جای پنجاه سال درس خواندن، در پنجاه روز این‌ مطالب را آموزش می‌بینید، و بقیه‌اش را صرف راهنمایی دیگران می‌کنید، و به برکت قرآن کریم و کسی که این قرآن بر او نازل شده است، می‌توانید سعادت و آرامش در این دنیا و آخرت را هم برای خودتان و هم برای خانواده، دوستان‌، جامعه، و در نهایت برای بشریت تأمین کنید».

ببینید چه هدف والا و زیبایی است! غربی ها این را ندارند. همه‌ی این تمدّنی که آنها روی هم سوار کرده‌اند و این مسابقه‌ای که وجود دارد، براساس فردپرستی و سودپرستی شخصی استوار است؛ لذا در این مسابقه، در یک جا پیشرفت هایی به‌دست می‌آورند، اما در چند جای دیگر، دچار اختلال می شوند. این اختلال های اخلاقی، این خلأهای فکری، این اختلالات عصبی جوانان و این آشفتگی و بی هدفی جوانان ناشی از آن سودپرستی و خودپرستی و شخص‌پرستی است. در نظام اسلامی، این‌گونه نیست. تفکّر فلسفی اسلام و فهم درست از مبانی اسلامی، کاری میکند که انسان در هر لحظه‌ای از لحظات، احساس میکند در کجای راه و به سمت کدام هدف حرکت میکند؛ قدرت تحلیل برای حوادث می یابد و وظیفه‌ی خودش را در هر شرایطی تشخیص میدهد. امروز باید جوان ما این‌گونه باشد. البته دشمن، خوشش نمی‌آید. دشمن هرجا چنین چیزهایی را مشاهده کند، هر طور بتواند با آن مبارزه می کند.»

دکمه بازگشت به بالا